Çanakkale İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği’nden yapılan açıklamada, küçükbaş sektöründe kuzu kesim fiyatlarının acilen arttırılması gerektiği bildirildi.
2021 yılı üretim sezonu içerisinde kontrol edilemez maliyet artışlarının küçükbaş sektöründe büyük sıkıntılara yol açtığı belirtilen açıklamada, pandemi sürecinde alınan bir takım tedbirlerin özellikle kırmızı et tüketimine katkı sağlayan birçok sektörün geçici süre ile kapanmasına neden olarak üreticinin elindeki kasaplık hayvanlara olan talebin de azalmasına neden olduğu kaydedildi.
Özellikle yem girdilerindeki artışların 2021 yılı sonu itibari ile yeni bir boyut kazandığı ifade edilen Çanakkale İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği açıklamasında şu ifadeler yer verildi; “Bu durum yeni bir doğum sezonuna giren üretici için önemli bir eşik oluşturmaktadır. En iyi bildiği işi yapmak zorunda olan ve sektörden ayrılamayacak olan gerçek yetiştiriciler, artan maliyetler karşısında sabırla ürettiklerinin karşılığını alabilme umuduyla üretime devam etmekte, sektör dışından büyük umutlarla bu işe girenler ise en az zararla çıkabilmenin hesapları içerisindedir. Burada asıl önemli nokta üretim maliyetlerinde ki artışa paralel olarak üreticinin elindeki ürünlerin fiyatlarının hak ettiği değeri bulamamasıdır.
PEKİ BU FİYATLARI KİM BELİRLİYOR?
Hayvancılık sektöründe en önemli girdi maliyetlerini bilindiği üzere yem girdileri oluşturmaktadır. Ülkemizde büyükbaş sektörünün tamamı, küçükbaş sektörünün de büyük çoğunluğu fabrika yemlerine bağlı olarak üretimlerini sürdürmektedir. Özellikle küçükbaş hayvancılıkla uğraşan üreticilerimizin yem bitkisi üretecek yeterli nitelik ve miktarda arazisi olmaması nedeniyle hazır yem sektörüne bağımlı halde üretim gerçekleştirdikleri bariz bir gerçektir.
Son yıllarda ithal kökenli et ve süt tipi genotiplerin de ülkemizde hızla yaygınlaşması, yüksek verim kabiliyetindeki ırkların maliyetlerinin de yüksek olacağı düşünülmeden yapılan yanlış yatırımlar ve mera alanlarından yeterince faydalanamama (ülkemizde ki mera alanları zayıf ve yağış rejimi düşük) gibi olumsuzluklar küçükbaş sektörünün yaşamış olduğu sıkıntıların temel nedenleri arasında yer almaktadır.
Ülkemizde yeterli yem hammaddesi üretimi yapılamamaktadır. Bu nedenle fabrika yemi sektörü büyük oranda dışa bağımlı halde üretimlerini sürdürmektedir. Küresel çapta yaşanan ürün tedarik zinciri sıkıntıları ve hammadde arz talep dengesizliklerinin yanı sıra ülkemizde yaşanan döviz kuru dalgalanmaları üretilen yemin neredeyse her hafta zamlı olarak piyasalara çıkmasına neden olmaktadır. Tüm bunlara ek olarak üretim aşamasındaki maliyet artışları da (yakıt, elektrik, işçi maliyetleri v.s.) yem fiyatlarındaki artışlara farklı oranlarda yansıtılmaktadır. Kısacası fabrika yemi üreten sanayici, bu yemi satan yem bayii ve bu yeme ihtiyacı olan üreticiye kadar herkes bu süreçten ayrı ayrı zarar görmektedir. Ancak en çok zarar gören kesim artan maliyetleri ürün fiyatına yansıtamayan üretici kesimidir.
Özellikle kırmızı et üretiminde önemli bir paya sahip olan kuzu eti, gerek doğallığı gerekse lezzet kalitesi bakımından market reyonlarının ve restoranların vazgeçilmezidir. Öyle ki bir restorana gittiğinizde çoğunlukla kimsenin dana eti sipariş ettiğini görmezsiniz. Aksine bu gibi yerlerde ya kuzu şiş ya da kuzu pirzola tüketicinin vazgeçilmezidir. Kuzu ve koyun eti Anadolu mutfağının yüzyıllardır temelinde varolmuş ve varolmaya da devam edecek bir tüketim alışkanlığıdır.
Kuzu karkas fiyatları ne yazık ki son iki yıldır hak ettiği değeri görememektedir. Özellikle her yıl yılın ikinci yarısında kasaplık kuzu sayısındaki azalmalar (sezon itibari ile) piyasalarda olumlu bir etki oluştururken, 2021 yılı sonunda maliyetlerdeki aşırı artışlara rağmen halen bir değişim göstermemiştir. Bu durum da doğal olarak üreticiyi fazlasıyla huzursuz etmektedir.
Tüketim değerlerinde bir azalma söz konusu ise ürün fiyatlarındaki artışın tüketiciye de yansıtılması ve tüketime teşvik edilmesi beklenen bir durumdur. Ancak market ve restoranlarda kuzu eti fiyatları artışa devam ederken üreticinin maliyetlerinin altında piyasaya ürün sunması beklenemez.
Bu aşamada fiyatları belirleyenler marketler ise üreticinin ve kesimhanelerin (kesimhaneler fiyat açıklarken marketlerden aldıkları fiyatlar ile kesim ve nakliye maliyetleri doğrultusunda üreticiye fiyat vermekte) birliktelik sağlaması ve üretimim sürdürülebilirliği açısından emeklerini çaldırmamaları gerekmektedir. Fiyat belirleyicilerinde yaşadığımız süreçte üretim maliyetlerini dikkate alarak fedakarlık yapmaları asli görevleridir. Zira üretici olmadan tedarikçilerinde ayakta kalması imkansızdır.
Tüm bu bilgiler ışığında üreticimizin sesine kulak verme zamanının çoktan geldiği görülmektedir. Özellikle sosyal medyada kasaplık kuzu üreten yetiştiricilerimiz aylardır kuzu canlı baskül fiyatlarının 35,00 TL olması yönünde taleplerini dile getirmektedir. Ancak söz konusu fiyat bu gün itibari ile yeterli olmayacaktır. Bu aşamada esas olan maliyetlerin güncel olarak irdelenmesi ve ona göre güncellenmesidir. Kasaplık kuzu üretebilmenin temelinde o kuzuyu elde edebilmek amacıyla bir yıl süresince anaç hayvanların bakım ve yetiştirme maliyetlerinin dikkate alınması gerektiği göz ardı edilmemelidir.
Son dönemde çiğ inek sütünde meydana gelen artışların büyükbaş hayvan kesimini azaltacağı ve piyasalardaki hareketlenmeler de (kasaplık kuzu sayısı) dikkate alındığında önümüzdeki süreçte küçükbaşa olan talebin artacağı düşünüldüğünde kesim fiyatlarının da artacağı beklenmektedir.
Üretici temsilcisi olan tüm kurum ve kuruluşlarımızın birliktelik sağlaması, bu süreçte fırsatçılık peşinde koşan var ise bunlara göz yumulmaması ve sektörümüzün ayakta kalabilmesi adına üreticimize destek verilmesi asli görev olarak benimsenmelidir.
Yeni üretim sezonunun Ülkemiz ve üreticilerimiz için hayırlı olmasını temenni eder, kuzu karkas kesim fiyatlarının bir an önce yükseltilmesi adına üreticilerimize destek verdiğimizi tüm yetiştiricilerimizle paylaşırız.”
YORUMLAR