Çanakkale Onsekkiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Göğüs Hastalıkları Anabilimdalı Doktor Öğretim Görevlisi Pınar Mutlu sigaranın zararları hakkında bilgilendirmede bulundu. Vatandaşların sigarayı bırakması için başvurması gereken yolları anlatan Mutlu, yapılan yanlışları da dile getirdi.
ÇOMÜ Göğüs Hastalıkları Anabilimdalı Doktor Öğretim Görevlisi Pınar Mutlu, 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’nde, vatandaşlara sigaranın zararlarından bahsetti. Mutlu, bugünün önemine de değinerek, “Dünya Tütünsüz Günü’nde sigaranın zararlarını halkımıza anlatmak bugünün özelliği. Dünya Sağlık Örgütü 1988 yılından beri 31 Mayıs’ı Dünya Tütünsüz Günü olarak bir tema belirleyip halkla paylaşılıyor. Bu yılki temamız da sigara ve kalp hastalıkları çünkü sigara içinde 8 bin adet kimyasal madde bulunuyor. Bu 8 bin adet kimyasal maddenin 55 tanesi kanserojen olduğu biliniyor. Örnek olarak kadminyum, naftalin, aklınıza gelen boya maddeleri, her türlü kimyasal maddeler var. İçinde en zararlılarından biri olarak karbon monoksit var. Halk arasında egzoz gazı şeklinde görülen bir gaz. Ben sigara kullanan hastalarıma şunu söylüyorum, bir arabanın altına eğilip egzozu koklar mısın? Hayır, doktor hanım diyorlar. Ama her sigara içtiğinizde egzoz gazını akciğerlerinize çekiyorsunuz. Bu karbon monoksit gazının özelliği, damarın ince yüzeyinde kaygan yapısını bozuyor ve daralmalara neden oluyor. Bu daralmalar eğer kalp damarlarında meydana gelirse de hepimizin bildiği gibi kalp krizine neden oluyor. Dünyada sigaradan dolayı sigara kullanımından ve ikincil etkilerinden dolayı her yıl 7 milyon insan hayatını kaybediyor” şeklinde konuştu.
“1 MİLYON KİŞİ PASİF İÇİCİLİKTEN HAYATINI KAYBEDİYOR”
“Sigara kullanımının bağımlılık yaratan maddesi nikotin maddesi” diyen Mutlu, sigaranın bağımlık yaratan bir madde olduğunun altını çizdi. Mutlu, “Nikotin, vücuda alındığından itibaren sanki pozitif bir duygulanım yaratıyor. Bu pozitif duygulanımı devam ettirmek için insanlar sigara içmeye devam ediyorlar. Her üç kişiden biri tek sigara ile bağımlı hale geliyor. Sigara bağımlılığı alkolden 15 kat, eroinden 8 kat daha güçlü bir bağımlılık. Bu maddelere ulaşmak için insanların neler yaptığını düşünürseniz, sigara bağımlılığını çok daha iyi anlarsınız diye düşünüyorum. Ülkemizde yüz bin kişi her yıl sigaradan dolayı hayatını kaybederken. Bu 7 milyon kişiden 1 milyonu pasif içicilikten dolayı hayatını kaybediyor. Pasif içicilikte en az aktif içicilik kadar insanlara zarar veriyor” bilgisini paylaştı.
“KAPALI ALANDA SİGARA İÇİLEN YERLERİ İHBAR EDİN”
Türkiye’de de başlatılan ‘Dumansız Hava Sahası’ projesinin çok önemli olduğundan bahseden Mutlu,” Dumansız Hava Sahası projesi, Dünya Sağlık Örgütü’nün 1988 yılından beri tütün koruma çerçevesinde ortaya çıkardığı bir basamak. Hastalılarımızın ilaçlara devlet eliyle kolayca ulaşabilmelerini de sağladığımız zaman sözleşmenin büyük bir kısmını yerine getirmiş oluyoruz. Ülkemiz Dumansız Hava Sahası bakımından çok başarılı. İnsanları bilgilendirmek gerekirse, kapalı alanlarda sigara içildiğini fark ederlerse 153, 155 ve 171’i arayıp ihbarda bulunabilirler. Biraz önce dediğimiz gibi pasif içicilikte öldürüyor. Kimsenin karşısındaki insanın sağlığıyla oynamaya hakkı yoktur” dedi.
“DOKTORDAN YARDIM ALMASI LAZIM”
Mutlu, kalp hastalıklarından hayatını kaybedenlerin %12’sinin nedeninin sigara olduğunu söyleyerek, ”İlk başta kalp hastalıklarından, ikinci olarak ise akciğer kanserinden, daha sonra da kronik akciğer hastalıklarından insanlarımızı kaybediyoruz. Sigarayı bırakmak derken, şu konuda insanları bilgilendirmek lazım. Sigara bağımlılığı bir hastalıktır. Nasıl şeker hastalığında irade ile şeker kontrol altına alınamıyorsa, sigara bağımlılığında da irade ile kurtulmak mümkün değil. Bir doktordan mutlaka yardım alması lazım. Sigarayı bırakma tedavisi kişiye özgüdür. Bağımlılık düzeyi hastadan hastaya değişir. Madde bağımlılığı, sosyal bağımlılık, psikoloji bağımlılık için ayrı ayrı tedaviler uygulanır” ifadelerinde bulundu. Sigarayı bırakmak isteyenler için bu ilaçların devlet tarafından ücretsiz verildiğini ve sigara bırakma polikliniklerin bulunduğunun altınız çizen Mutlu,” Çanakkale’de sigara bırakma polikliniğimiz KETEM tarafından yürütülüyor. Yine aynı şekilde üniversitemizde sigara bırakma polikliniğimiz var. Aile hekimliği tarafından yapılıyor ama göğüs hatalıkları bölümüne de başvururlarsa elimizden gelen yardımı gösteririz” şeklinde konuştu.
“ELEKTRONİK SİGARA TÜTÜN ENDÜSTRİSİNİN ÜRÜNÜDÜR”
“En iyi sigara bıraktırmak polikliniklerinde sigara bırakma oranları %30 ila %50 arasında değişiyor” diyen Mutlu, sigarayı bırakmak için son zamanlarda çok fazla tercih edilen elektronik sigaranın da bir tütün ürünü olduğunu söyledi. Mutlu, ”Bu sigaralar tütün endüstrisinin bir ürünüdür. Nikotin bağımlılığının devamını sağlar. İçinde daha korkunç olan kimyasal tozlar, organik tozlar mevcut. Aynı şekilde vücutlarına zarar vermeye devam diyor. Sigara bırakmaya yaramayacağı gibi nikotin bağımlılığının devam etmesini sağlıyor” ifadesinde bulundu.
Bu elektronik sigaraların gençlerin arasında yayılarak, bağımlılığın devamını sağlanmasını istediklerini söyleyen Mutlu,” Gençlerin arasında bu bağımlılığın devam etmesi açısında elektronik sigarayı kullanıyor. Bu konuda çok iyi çalışmalar var, elektronik sigaranın da en az sigara kadar zararlı odluğu ortaya konmuş durumda” dedi.
NARGİLE HASTALIK TAŞIYOR
Mutlu, ”Sigaraya diğer maddelerden daha kolay ulaşılabiliyor. Bizim yapmamız gereken gençleri tütün ve tütün ürünleri hakkında iyi bilgilendirmek. Örneğin nargilenin, sarma tütün içmenin de en az sigara kadar tehlikeli olduğu gençlere iyi aktarmamız gerekiyor. Nargile de bağımlılık yapıyor. Nargile de çok zararlı. Nargilenin hortumundan geçen bulaşıcı hastalıklar devreye giriyor. Verem, hepatit gibi hastalıklara gençlerimizin yakalanma riski artıyor” şeklinde konuştu.
Devletin sigara bağımlılığı konusunda çok tedbirler aldığını söyleyen Mutlu, ”Sigaraya konulan vergilerin artması, sigaranın ulaşılabilirliğinin biraz daha azaltılmaya çalışılması, toplu ve kamu alanlarında sigara içiminin yasaklanması, bunun ağır cezalarının olması, bu tür bilgilendirme günlerinin değerlendirilmesi ve televizyon-radyo programlarıyla halkı bilgilendirmek bu tedbirlerden.
Bazı ülkelerde sigara vergisi çok düşük ama kullanım da düşük çünkü nedeni eğitim. Gençlerimize tek sigara ile bağımlılık yapabileceğini ve en az kokain, alkol, eroin kadar tehlikeli bir madde olduğunu öğretmemiz lazım” şeklinde açıklamalarda bulundu.
“PASİF İÇİCİLİK YAŞI ÇOK DÜŞÜK”
“Türkiye’de sigaraya başlama yaşı pasif içicilik ile çok düşük” olduğunu söyleyen Mutlu, anne-babaların bu konuda eğitilmesinin önemli olduğunu belirtti. Mutlu, “Anne ve babaları da burada bilgilendirmek gerekiyor. Anne-baba çoğu zaman çocuğuna yanlış bir etki yaptığının farkında olmuyor. Hiçbir anne-baba zaten çocuğuna zarar verici bir şey yapmak istemez. Örneğin, evde sigara içildiği zaman o çocuğun üst solunum yolu enfeksiyonları, orta kulak iltihapları hatta lösemiye varan hastalıklara yakalanabileceğini bilmiyorlar. Bize başvuran çoğu anne-baba da ben anlattığım zaman çok şaşırıyorlar. Mesela bir baba bir odayı kapatıp da sigara içtiğini söylemişti. Bir odayı kapatmak bir işe yaramaz, balkona çıkıp arkadan kapıyı kapatıp, hatta içeri girdiğiniz zaman elinizi yüzünüzü yıkayıp sigara içtiğiniz kıyafetleri değiştirmeniz gerekiyor” dedi.
“GENÇLERİN SPORA YÖNLENDİRİLMESİ GEREKLİ”
“Az gelişmiş ülkeler, bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde tütün endüstrisi bir piyasa yaratmaya çalışıyor ve devletimiz bu piyasanın yaratılmasını engelleniyor” diyen Mutlu, ”Filmlerde reklamlarda tütün ve tütün ürünlerini görmüyorsunuz. Kamu spotları çok etkili. Bilgilendirme görsellerinin faydası oluyor. Bununla ilgili üniversitemizde bir çalışma yürütüldü. Sonuçlarını yakın bir zamanda yayınlayacaklar. Bu paketlerdeki resimlerin sigara içen insanları nasıl etkilediğine dair yapılan bu çalışma kardiyoloji bölümü ve halk sağlığı ile beraber yapıldı. Devletimiz çalışmalara son hızda devam ediyor. Bunun en güzel yanı gençlerin spora alıştırılması. Kötü alışkanlıklardan ziyade iyi alışkanlıklara spora yönlendirilmesi, yetenekli olduğu spora yönlendirip o konuda kendini geliştirmeye sağlanması önemli” açıklamasında bulundu.
YORUMLAR