Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Çam, çağın hastalığı Alzheimer hakkında bilgilendirmelerde bulundu. Alzheimer hakkında bilinenleri anlatan Doktor Çam, Alzheimer hastalarının yakınlarına tavsiyelerde bulundu.
Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Çam, Alzheimer hastalığını tanımlayarak, “Alzheimer hastalığı genelde yaşlılarda sık görülen bir hastalık. Yatağa bağımlılığa kadar varabilen durumlara yol açabilen bir hastalık. Günümüzde ve dünyanın gelişmiş ülkelerinde sık görülmekte. Asıl sorun beyindeki medial temporal lob dediğimiz bölgedeki hücrelerin normalden fazla olan ölümü ve bellekte kayıpla başlayıp, giderek günlük yaşamı etkileyen bir durum olarak özetleyebiliriz” dedi.
Alzheimer’in belirtileri hakkında bilgi veren Çam, demans hastalığının bir alt tipi olduğunu söyledi. Unutkanlığın Alzheimer’in belirtilerinden olduğu ama her unutkanlığın Alzheimer belirtisi olmayacağının altını çizen Çam, “Alzheimer hastalığı, demansın bir alt tipi. Demans dediğimiz gibi beyindeki hücrelerin kaybıyla ortaya çıkan bir hastalık grubu. Alzheimer hastalığı bunun en sık görüleni. Toplumca da en sık bilinen unutkanlık şikâyeti ama her unutkanlık Alzheimer değil. İnsanlar yaşlandıkça normal olarak belli bir hücre kaybı olur. Alzheimer da bunlar daha fazla olur farklı olarak. Özellikle yeni olan şeyleri unut şeklinde bir unutkanlık söz konusu” ifadelerinde bulundu.
Genellikle 65 yaşlarından sonra başladığını söyleyen Çam, erken yaşlarda görülebildiğini de söyledi. Çam, “40 yaşlarında bile başlayabiliyor ama genellikle 65 yaşından sonra görüyoruz. 5 yıl da bir ikiye katlanarak artıyor. 90’lı yaşlardan sonra yüzde 15 durumlarında gelişebiliyor. Dünyada oldukça yaygın bir hastalık. Yaşla birlikte normal yaşam döngüsünde beyin hücrelerimiz azalıyor. Bu hastalarda nedeni bilinmeyen bir şekilde daha fazla hücre ölümü oluyor” şeklinde konuştu.
“KESİN TEDAVİSİ YOK”
Çam, Çanakkale’de yaşlı nüfusun fazla olduğunu düşünerek daha sık olacağını söyleyerek, hastalığın farklı evreleri olduğunu belirtti. Çam, “Değişik evreleri var. Hafif orta ağır diyebiliriz. Gittikçe bağımlı hale geliyorlar. Yatağa bağımlı hale gelebiliyorlar. Bu hasta yakınları için çok büyük yıkım olabiliyor. Hatta artık hastalarla beraber hasta yakınlarını da gelişen depresyon nedeniyle tedavi ettiğimiz durumlarda oluyor. Bu açıdan sıkıntılı bir durum oluşuyor” dedi.
Kesin bir tedavisi olmadığını söyleyen Çam, “Kesin tedavisi yok ama çalışmalar var. Şuanda hatırlamaya yönelik arttırıcı bir takım tedaviler, hücre ölümünü kısmen durdurmaya çalışan tedaviler var ama kesin tedaviler yok. Gelişmiş ülkeler bu konudan mustarip olduğu için gerçekten büyük yatırımlar yapıldığını biliyoruz. Sadece bir gen tedavisinde hayvan çalışmalarında ümit verici bulgular var” bilgisini paylaştı.
ALZHEİMER HASTASI, HASTALIĞININ FARKINA VARMAZ
Çam, Alzheimer hastalarının kendi durumlarının farkında olamayacağını söyleyerek, “Bu hastaların yakınlarından bilgi alabiliriz. Kendi bilinciyle unutkanlığının farkında olup gelen hastalar büyük oranda Alzheimer değildir. Teşhisi ilk etapta bu şekilde düşünürüz. Alzheimer hastalığının evreleri var. Başlangıcı aslında bulgu vermeden 20 yıl önceye dayanıyor. Hastaların beyin filmleri bu patolojik değişiklikler ortaya çıkıyor. Daha sonra bu hafif bilişsel bozukluk dediğimiz evre ortaya çıkıyor. Bu dönemde hastalar unutkanlıkla bize başvuruyorlar özelikle yakın geçmişi unutuyorlar. Ara dönem gibi düşünebiliriz. Bu hastaların yüzde 10-15’i demansı ilerleyebiliyor” diye anlattı.
EV DEĞİŞİKLİĞİ YAPMAYIN!
Çam, Alzheimer hastalarının yaşamının nasıl etkilendiğine dair bilgiler paylaşarak şunları söyledi: “Hastadan hasta göre değişiyor. Hastalık ilerledikçe hastalar günlük işlevlerini yerine getirememeye başlar. Planlayarak iş yapamamaya başlarlar. Eşyaların yerini kaybederler. Tuvalet banyo karıştırabilir. Alışveriş ve para hesabı yapamazlar. Davranışsal bozukluklar da meydana gelebilir. Kişilik değişiklikleri olabilir. Sanrılar dediğimiz, gerçek olmayan durumları gerçekmiş gibi algılayabilir. Yakınlarını hırsız sanıp, benim paramı çaldın gibi suçlamalar olabilir. Depresif bulgular, hayattan zevk alamama, içe kapanık bunlar Alzheimer’da görülebilecek durumlar. Hasta yakınları için gerçekten büyük bir sıkıntı. Ömürlerinin büyük bir kısmı onlara bakmakla geçiyor. Çeşitli dernekler var bununla ilgili eğitici kitaplar mevcut, bu konuda destek tedavileri mevcut. Sonuç olarak gerçekten sıkıntılı bir süreç
Yakınlarına önerebileceğim, özellikle başlarında ortam değişikliklerinden çok etkileniyorlar. Bildiği yerde kalmak istiyorlar. Eşyaların yerlerini değiştirmek istemiyorlar. Bunlara dikkat edinmeli. Ev değişikliği olmasa daha iyi olur daha faydalı olabilir.”
YORUMLAR