Türkiye’deki depremlere ilişki yaptıkları değerlendirmelerde dikkat çeken Prof. Dr. Doğan Perinçek, yıllar önce yaptıkları bir çalışmada çıktıkları fay avında Yüzyıllarca yıl önce bir depremi takiben kaynağın suyu aniden çekilen Assos (Behramkale) ile ilgili gerçeği gözler önüne serdi.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü'nden emekli olan Prof. Dr. Doğan Perinçek, bölgedeki depremlerle ile ilgili görüşlerini sosyal medya aracılığıyla takipçileriyle paylaşmaya devam ediyor. Perinçek bu kez 2007 yılında Prof. Dr. Mustafa Bozcu ile birlikte bölgede yaptıkları bir çalışmanın detaylarını aktardı.
Perinçek şu ifadeleri kullandı; “Düşüne biliyor musunuz! Bölgenin en büyük kentisiniz. Bir deprem oluyor ve kentinize su veren kaynağın suyu tamamen kesiliyor. Geride yüzlerce metre kayalara oyduğunuz, yıllarca emek verdiğiniz boş kanallar kalıyor. Evet sözünü ettiğim antik kent Assos. 2007 yılı 30 Haziran, değerli kardeşim Prof. Dr. Mustafa Bozcu’ya bir teklif götürdüm; Assos (Behramkale) yakınlarında dikkatimi çeken bir fay var. Birlikte bu fayı ziyaret edelim dedim. Teklif anında kabul edildi. Fay avına çıktık. Karşımıza Assos kentine su taşıyan, fotoğraflarını verdiğim kanallar çıktık. Kanalların kayalar içinde açılmış kesimi korunmuş fakat kalan kısımları tahrip olmuş. Kanalları takip ettik ve bu kez kaynakların en önemli belirtisi olan traverten ile karşılaştık. Ama bir damla su yok. Yüzyıllarca yıl önce bir depremi takiben kaynağın suyu aniden çekilmiş olmalı. Büyük depremlerden sonra bu tip olaylar olağandır. Geçmişte bazı su kaynaklarının deprem sonrası kaybolduğu yada yeni su kaynakları ortaya çıktığını biliyoruz. Son Kuşadası depremi sonrasında Söke ve Tekeli yakınlarında sıcak su çıkışları oldu. Kanımca su kaynağı kurumasına en çarpıcı örnek Assos kentinin başına gelmiş. Assos a su veren kaynak deprem sonrası kurumuş.
Peki bu deprem ne zaman oldu? Tarihsel depremlere bakalım: Assos antik kenti dolaylarında olanlar sırasıyla MS 75, 155 (Assos yakınında), 282, 426 (midilli adasında) ve 484 (Troia antik kentini yıkan depremlerden bir tanesi). Bu depremlerden günümüze kadar kaç yıl geçtiğine bakalım. Sırasıyla 1945 yıl, 1865 yıl, 1738 yıl, 1594 ve 1536 yıl. Assos Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Nurettin Arslan, kentin kazılarında günümüzden 1300 yıl öncesine ait deprem izleri bulduğu rapor etti. 1300 yıl öncesi olan deprem hangi deprem. Ona da tarihsel deprem listesinden bakalım.
M.S. 688 IX şiddetinde İzmir depremi
M.S. 715 IX şiddetinde İznik- İstanbul depremi
M.S. 732 VIII şiddetinde İstanbul depremi
M.S. 740 VIII şiddetinde İstanbul - İzmit - İznik depremi
M.S. 742 Şiddeti bilinmeyen İstanbul depremi.
Bu depremler içinde tarih ve yakınlık açısından en uygun deprem adayı 688 yılında olan İzmir depremi olarak düşünüyorum. 2020-688= 1332 yıl geçmiş. Fırsat bulur da Assos antik kentindeki deprem izlerini inceleme fırsatı bulursam; Assos'a su sağlayan ve depremde kuruyan kaynak ile kentin bağlantısını ve hangi depremle kentin ve su kanalının yıkıldığını daha net söyleyebilirim. Yenikapı (MS 557depremi) kazısı ve Gökçeada (günümüzden 3700 yıl önceki deprem) kazısında arkeolog arkadaşlarımla birlikte yürüttüğüm çalışmalarda o alanları etkileyen deprem ve tsunami izlerini çok belirgin şekilde saptamıştım.”
YORUMLAR