Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, koronavirüs (Covid-19) salgınına ilişkin gözlemler ve önerilerini paylaşırken, “Daha ağır seyreden vakalar geliyor. Yoğun bakım ihtiyacı olanlar arttı” ifadelerini kullandı.
‘Covid 19 Günlükleri’ adı altında sosyal medya hesabından takipçilerini sık sık Koronavirüsü (Covid-19) ile ilgili aydınlatan Prof. Dr. Alper Şener, “Gözlemler”...”Öneriler” başlığı altında şu cümleleri kurdu;
“1. Daha ağır seyreden vakalar geliyor. Yoğun bakım ihtiyacı olanlar arttı.
- İlaç etkinliği sorgulanabilir (düzgün alınıyor ise? Çoğu hastada ilaç uyumu iyi değil! ). Tedaviyi modifiye etmek lazım!
- Dirençli / mutant suş enfeksiyonu olabilir ( D614G)
- Virüs yükü yüksek hastalar ile karşılaşıyoruz olabilir
2. Virüsün yayılım hızı kesilmedi. Günlük vakada İkinci piki yaşıyoruz.
-Filyasyonda gevşeme? Temaslılar ile ilgili yanlış bildirim/ saklama?
-Evde, karantina önerilerine uymama çok sık! Yurt/ oteller karantina için kullanılmalı! Yada karantina bölgeleri/ kampları - prefabrik oluşturulmalı. Kızılay bu işi yapabilir.
3.Temaslı sağlık personeli artıyor. Yoğun tempo ve iş yükü ile dikkatler iyice dağıldı. Hasta bakımında ve takibinde sorunlar ve isteksizlikler başladı!
-Yedek bekleyenler? Artık sahaya inmeli! Bazı yerlerde nedendir bilinmez Pandemi ile mücadele sadece belirli branşlara bırakılmış- diğerleri normal işini yapıyor. Artık zor!
-Atama bekleyen sağlık çalışanları hızla sahaya sürülmeli!”
“BİR SİSTEM YARATMAZSANIZ, BAŞKASININKİNE KÖLE OLURSUNUZ”
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, bir başka paylaşımında ise aşı çalışmalarına ilişkin bir yorum getirdi. Şener, ‘Bir sistem yaratmazsanız, başkasınınkine köle olursunuz’ başlığı altında şu ifadeler yer verdi;
“Deniliyor ki-“Pfizer-Biontech 1.3 milyar doz aşı üretecek. Sadece Uğur Bey ve Özlem Hanım'ın 790milyar$ kazancı olacak; Türkiye'nin tüm borç tutarından fazla”...
Bizde ki durum ne biliyor musunuz? Bilim üretecekler “rutin iş yükü ile boğuluyor”...araştırma görevlileri ne tez/ ne araştırma yapabiliyor... Ne de deneyimler makaleye dönüyor! Çünkü her işi ters yapıyoruz. Araştırma yapacaklar, bilim üretecekler etkin kullanılamıyor! Prof. Uğur Şahin burada olsa idi günde 200 hasta bakıp, evin yolunu zor bulurdu, ne aşısı!”
“AŞILAR MANŞETTE, BİR KAÇ ŞEYİ NETLEŞTİRELİM”
1.Pfizer, Modena ve şimdide Sputnik aşısı % 90’dan fazla hastalığı önlemede “etki”li olduğunu duyurdu,
2.Aslında aşıda iki tanım vardır- tam Türkçesi oturmamış...Efficacy-etki, Effectiveness- etkinlik ve aralarında ciddi fark vardır!
3.Burada faz 3’de % 90 ile ölçülen şudur; iki grup alınır; birine su ( plasebo) diğerine aşı verilir. Normal yaşama bırakılır. Bulaş süresi içinde hastalık bulguları gösterenlerden covid 19 aranır. İşte aşı olan ve olmayan arasında ki bu oran efficacy- etkidir.
4.”Effectiveness” ise bundan çok farklıdır. Bu bir aşının “ sahada “ ne kadar etki gösterdiğini ölçer! Bunu ölçmenin yolu uzun ve zahmetli olduğu için şimdilik ertelenmiş görülüyor!
5.Koronada asemptomatik hastalık tablosunda olduğu için “efficacy” değerlendirmesi biraz iddialı kalıyor.
...Bir genel tanım vardır; toplumları aşılar değil, aşılama programları korur. Aşının gelmesi ve toplumda çalışması arasında fark olacaktır. Bu nedenle aşılar gelince de bir süre daha maske+ mesafe+ el hijyenine dikkat etmek gerekecek.
“TEDAVİDE YENİ ÖNERİLER - IDSA”
1. Streoid hastalığın tüm evrelerinde etkili- önerilir. 6mg Deksametazon/32 mg Metilprednizolon / 40 mg prednizolon...en az 10 gün.
2. Bamlavinimab( yeni monoklonal antikor)...ayaktan kullanım için pahalı. Korunma için alım gücüne göre planlanmalı( TSP)...yatan hastada etkili.
3. Tosilizumab...28 günlük mortaliteye etkisi yok, KSD ile kıyaslandığında ağırlaşma, iyileşme, semptomların azalmasına etkisi daha az! Öneri kullanılmasın.
4. LPV/r, viral klerenste etkili ama klinik yansıması net değil.
5. NSAIDlarda, naproxen ve ibuprufen ile ilgili halen net bir yorum yapılamıyor.
6. ACEI ve ARBlerinin olumsuz etkisi yok.
7. Ko enfeksiyon sık görülen olgular dışında AB ve Antifungal ampirik tedavinin yararı yok.
8. Faviprevir, devam eden çalışmalar nedeni ile etkisi söylemek için erken
9. HQ kullanımına karşılık devam ediyor. Sadece yatan hastada kullanımına uygundur.
10. Remdesivir Satürasyonu %94 altında olmayanlara önerilmez- üretim / tedarik zinciri tıkanmaması için+ yararı gösterilemedi ( bu hasta grubu için)