Meme kanserine karşı alınacak en etkili önlem, kadınların kendi kendine yaptığı muayene ve düzenli doktor muayenesidir. Çoğu zaman ele gelen doku iyi huylu ve zararsız kitlelerden oluşsa da var olan değişimler karşısında hızlıca doktora başvurulması gerekir.
Meme kanseri tedavisinde günümüzde memenin tamamının alınmasına göre daha çok meme koruyucu cerrahilerin uygulandığını söyleyen Türkiye İş Bankası iştiraki Bayındır Kavaklıdere Hastanesi Genel Cerrahi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Hüseyin Altınyollar, “Meme kanseri tedavisinde öncelik meme kanserli dokunun sağlam sınır ile çıkarılması, mümkün olduğunda sağlıklı meme dokusunu koruyabilmektir. Bu nedenle hastanın durumuna uygun en doğru tedavi belirlenmeli” diyerek memede en sık görülen kistler ve tedavi yöntemleri hakkında şu bilgileri verdi:
Memedeki kistler sıvı dolu keseciklerdir. Genellikle 35 ile 50 yaş arası kadınlarda gözlenir. Regl öncesi dönemde büyüyebilir, ağrılı ve hassas hale gelebilirler. Tek memede olabileceği gibi, her iki memede birden fazla olabilirler. Bazıları hissedilmeyecek kadar küçük olmakla beraber, nadiren birkaç santimetreye ulaşabilirler. Meme ultrasonografisi ile kolayca tespit edilirler. Kistler iyi huylu yapılardır ve genellikle tedavi gerektirmezler. Büyük ve hastada rahatsızlık uyandıran ağrılı kistler iğne ile boşaltılırlar.
Fibroadenomlar ise ergenlik çağında ve genç kadınlarda en sık görülen meme tümörüdür. Genellikle ağrısızdırlar ve hasta kendi fark eder. Muayenede lastik kıvamında, yuvarlak, düzgün yüzeyli, iyi sınırlı ve hareketli lezyonlar olarak ele gelirler. Genellikle 1-2 cm boyutlarında olup, nadiren büyük boyutlara ulaşırlar. Özellikle hamilelik ve emzirme dönemlerinde boyutları büyüyebilir. Tanı meme ultrasonografisi, mamografi ve ince iğne biyopsisi ile konur. Fibroadenomlardan kanser gelişmez.
Tipik olarak fazla kilolu ve meme yapısı büyük olan kadınlarda ve travma ile yağ nekrozu denilen iyi huylu meme kitlesi oluşabilir. Muayenede ağrısız, yuvarlak ve sert kıvamda kitle ele gelir. Bazen kitlenin üzerinde çekinti, morarma görülebilir. Muayene bulgusu olarak kanserle en sık karışan lezyonlardan biridir. Bu nedenle, memesinde kitle veya değişiklik fark eden kadınlar hemen doktora başvurmalı ve bu kitlenin ne olduğu araştırılmalıdır.
MEME KANSERİNDE CERRAHİ YÖNTEMLER HASTAYA GÖRE DEĞİŞİR
- Meme koruyucu cerrahi, günümüzde erken evre meme kanserinin standart tedavisidir. Memenin tamamı alınmadan, memedeki tümörün çevresindeki sağlam doku ile birlikte çıkarılması ve koltukaltı lenf nodlarında metastaz durumunun belirlenmesidir. Cerrahi sağlam sınır, en az 2 mm olmalıdır. Koruyucu cerrahi tedaviden sonra lokal tekrarlama riskini azaltmak için mutlaka radyoterapi (ışın tedavisi) yapılması gerekir.
- Modifiye Radikal Mastektomide, tüm meme dokusunun üzerindeki cilt, meme başı ve areola ile beraber çıkarılmasıdır. Koltukaltı lenf nodlarında metastaz varsa aynı seansta koltukaltı lenf nodları çıkarılır. Tümörün durumuna göre, deri koruyucu mastektomi veya meme başı-areola koruyucu mastektomi şeklinde de yapılabilir.
- Aynı seansta sentinel lenf nodu biyopsisi ile koltukaltı lenf nodu tutulumunun değerlendirilmesi, lenf nodu tutulumu varsa koltukaltı lenf nodlarının çıkarılır. Sentinel lenf nodu tümördeki kanser hücrelerinin yayılma ihtimalinin en fazla olduğu lenf nodudur. Radyoaktif madde veya özel mavi boya tümörün içine, çevresine ya da meme başı çevresine enjekte edildikten sonra lenf nodu radyoaktivite ölçümü ya da renk değişikliği (mavi) yardımı ile bulunur. Çıkarılan lenf nodu patolojisi aynı seansta (frozen section) ya da daha sonra patolojik takiple incelenir. Eğer metastaz (tümör tutulumu) pozitif gelirse, koltukaltı lenf nodlarının tamamı çıkarılır.
- Meme kanserinde mastektomi sonrası meme rekonstrüksiyonu (yeniden meme yapılması) uygulanır. Koruyucu mastektomi ya da erken evre meme kanseri nedeniyle yapılan mastektomilerde aynı seansta meme rekonstrüksiyonu yapılabilir. İleri evre meme kanserlerinde ise kemoterapi ve radyoterapi tamamlandıktan 6 ay sonra meme rekonstrüksiyonu yapılır. Meme rekonstrüksiyonu implant (silikon) veya hastanın kendi dokusu (cilt+kas dokusu) ile gerçekleştirilir.