Kentsel dönüşümde yeni yol haritası açıklandı!

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, kentsel dönüşümün yeni yol haritası olan Kentsel Dönüşüm Eylem Planı’nı açıkladı. Çevre ve Şehircilik Çanakkale İl Müdürü Ömer Bolat, Kentsel dönüşümde yeni yol haritası ile ilgili bilgiler verdi.


Kentsel dönüşümde yeni yol haritası açıklandı!

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, kentsel dönüşümün yeni yol haritası olan Kentsel Dönüşüm Eylem Planı’nı açıkladı. Çevre ve Şehircilik Çanakkale İl Müdürü Ömer Bolat, Kentsel dönüşümde yeni yol haritası ile ilgili bilgiler verdi.

İstanbul'da düzenlenen basın toplantısında Kentsel Dönüşüm Eylem Planı’nı kamuoyuyla paylaşan Bakan Murat Kurum, kentsel dönüşümü; ‘yerinde, gönüllü ve hızlı dönüşüm’ üç temel ilkesi çerçevesinde, ‘Deprem riski altındaki yapıların ve alanların dönüşümü’, ‘Sel ve heyelan riski altındaki alanların dönüşümü’, ‘Tarihi kent merkezleri ve meydanların dönüşümü’, ‘Sanayi alanlarının taşınması ve dönüşümü’ şeklinde 4 ana başlık altında topladıklarını ifade etti.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 8 maddelik Kentsel Dönüşüm Eylem Planı’nı şu sözlerle açıkladı:

1 - KENTSEL DÖNÜŞÜM STRATEJİ BELGESİ İLE KENTLERİN DÖNÜŞÜM ANAYASASI OLUŞTURULACAK

“19 Şubat 2019 tarihinde valiliklerimize, belediyelerimize bir genelge gönderdik. Belediyelerimizin kentlerine özgü hazırladıkları Strateji Belgelerine göre ‘Kentsel Dönüşümün İlke ve Esasları’nı belirledik. Bu sayede, her bir şehrimiz ‘Kendine Özgü bir Dönüşüm Anayasası’nın sahibi olacak. Buna göre her kentin kendi dönüşüm alanları o kentin bir bölümüne değil, bütününe yönelik yapılan analizlerle belirlenecek. Yine o şehirde belirlenecek dönüşüm alanı şehrin kültürel ve geleneksel dokusuna uygun şekilde imar edilecek. O kente ait risk durumu, halkın beklentisi, finansal analizler, konut ve işyeri ihtiyacı ve çevresel etkiler göz önünde bulundurulacak. Kentsel dönüşüm alanlarında Bakanlığımız, TOKİ, İlbank, Emlak Katılım Bankası, yerel idareler, vatandaşlarımız ve yatırımcılarımızın sorumluluklarını içeren "Kentsel Dönüşüm Rehberimizi" de hazırladık. Bu rehber doğrultusunda kentsel dönüşüm sürecini hızlandırmış olacağız.”

2 - 100 BİNİ İSTANBUL'DA OLMAK ÜZERE HER YIL 300 BİN KONUT DÖNÜŞTÜRÜLECEK

“Belirlediğimiz bu eylemle hâlihazırda acil dönüştürülmesi gereken 1 milyon 500 bin konutu 5 yıl içerisinde dönüştürmüş olacağız. Tespitlerimize göre dönüştürülmesi gereken konut sayısı 6.7 milyondur. Bunu da 20 yıl içerisinde gerçekleştireceğiz. Tüm bu çalışmalarımızı belediyelerimizle, özel sektörümüzle ve kamu kurumlarımızla birlikte hayata geçireceğiz.2023'e kadar TOKİ Başkanlığımız eliyle yılda en az 30 bin olmak üzere 5 yılda toplam 150 bin konutu dönüştüreceğiz. Bugüne kadar kentsel dönüşüm kapsamında tüm Türkiye'de, toplam 152 bin konutumuzun ihalesini yaptık, 115 bin konutumuzu tamamladık. Bugün itibariyle, yıl içerisinde temeli atılan konutlarla birlikte, 25 bini İstanbul'da olmak üzere tüm Türkiye'de 65 bin konutluk kentsel dönüşüm projesini başlatmış oluyoruz.”

3- TAŞKIN, HEYELAN VE SEL RİSKİ TAŞIYAN ALANLARDAKİ YAPILAR TAŞINACAK

“1923-2016 yılları arasında ülkemizde meydana gelen afetler incelendiğinde, yaşanan can kayıplarının yüzde 90'ının depremlerden kaynaklandığını görüyoruz. Kalan yüzde 10'u ise heyelanlar, seller, taşkınlar nedeniyle meydana gelmektedir. Bilhassa 2018 ve 2019 yıllarında yaşadığımız seller ve heyelanlar maalesef bu oranı artırmıştır. Bunun başlıca sebebi iklim değişikliğine bağlı yağış artışı ve dere yataklarındaki sağlıksız yapılaşmalardır. Bildiğiniz üzere, 12 Temmuz 2019 tarihinde Karadeniz Bölgesi İklim Değişikliği Eylem Planını açıkladık. Bu çerçevede öncelikle dere güzergâhı içerisinde kalan taşkın ve sel riski altındaki yapıları belirledik.Yeni yerleşim alanlarımızı tespit ediyoruz. Vatandaşlarımızı bu alanlara taşıyacağız. Yapacağımız 15 bin yeni konutla, heyelan, sel ve taşkınlardan kaynaklanan can ve mal kaybına karşı etkin bir önlem almış olacağız. Önümüzdeki süreçte 7 bölgemizin tamamını kapsayan İklim Değişikliği Eylem Planlarımızı hazırlayacağız.”

4- TARİHİ KENT MERKEZLERİ VE MEYDANLAR, İHYA VE SAĞLIKLAŞTIRMA ÇALIŞMALARIYLA YENİLENECEK, TARİHİ HÜVİYETLERİNE KAVUŞTURULACAK. DOĞAL ALANLARDA, YAYLALARDA, KOY VE KIYILARDA YAPILAŞMAYA MÜSAADE EDİLMEYECEK, KORUMA AMAÇLI PLAN VE PROJELER TAMAMLANACAK

“Tarihi kent merkezlerimiz sahip oldukları geleneksel yapılarıyla, kültürel dokularıyla, medeniyetimizin yansımalarıyla doludur. Bu bölgeler şehre ait hatıraların ve anlam dünyamızın en fazla hissedildiği yerlerdir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak tarihi kent merkezlerimizin korunmasıyla tarihimizin, kültürümüzün, kimliğimizin geleceğe en güzel şekilde taşınmasını arzuluyoruz. Bu bölgelerdeki ticareti artırmak, turizmini geliştirmek, bu değerlerimizi cazibe merkezleri haline getirmek için canla başla çalışıyoruz. Bugün ülkemizde yüzlerce tarihi kent merkezimiz var. Bu alanlarımızın tamamında belediyelerimizle iş birliği içerisinde sokak sağlıklaştırma, cephe yenileme, çevre düzenlemesi gibi faaliyetlerimizi hayata geçiriyoruz. Dönüşüm çalışmalarımızda tarihi merkezlerimizi canlandırmanın yanında, tabiat varlıklarımızı da koruyor, oralarda da kaçak yapılaşmayla mücadele ediyor, dönüşüm çalışmalarımızı gerçekleştiriyoruz. Yaylalarımızda, koylarımızda, kıyılarımızda koruma amaçlı plan ve projelerimizi tamamlayarak buralardaki süreci yöneteceğiz. Tıpkı Bodrum ilçemizde, Ayder'de, Uzungöl'de olduğu gibi kaçak yapılaşmaya hiçbir şart altında müsaade etmiyoruz, etmeyeceğiz.”

5- ŞEHİR MERKEZLERİNDEKİ KÖHNELEŞMİŞ, ÇÖKÜNTÜ ALANI HALİNE GELEN SANAYİ BÖLGELERİ DÖNÜŞTÜRÜLECEK

“Bugün dünyamızda şehir merkezlerinde kalan eski sanayi alanlarının dönüştürülmesi en güncel konulardan biri haline gelmiştir. İnşa edildiği yıllarda, şehrin dışında yer alan sanayi alanlarımız, şehirlerin genişlemesiyle beraber merkezde kalmıştır. Bu da trafik yoğunluğundan sağlık sorunlarına, görüntü kirliliğinden fiziksel kirliliğe kadar çok çeşitli problemlere sebep olmaktadır. Esnafımızın ihtiyaçlarını karşılayamayacak duruma gelen sanayi alanlarımızı kentlerimizin dışına çıkarıyoruz. Böylelikle hem bu alanları vatandaşlarımızın kullanımına açıyor, hem de yeni sanayi alanları oluşturarak sanayicilerimizin, esnafımızın yüzünü güldürüyoruz. 5 yıl içerisinde sanayi alanlarına yönelik bu çalışmamızı tüm şehirlerimize yayacağız.

6- YENİ HİBE, TEŞVİK VE KREDİ İMKÂNLARIYLA KENTSEL DÖNÜŞÜMDE FİNANSMAN DESTEĞİ SAĞLANACAK

“İller Bankası altyapı hizmetlerinin sağlanması amacıyla gerek teknik gerekse kaynak desteğini daha da artıracak. Yeni dönemde, İller Bankası kanalıyla belediyelerimize 4 milyar liralık dönüşüm kredisi veriyoruz. Bununla da yetinmiyor, kredilerimizde yüzde 50'ye kadar kredi finansmanında hibe desteği sağlıyoruz. Bunun yanında yeniden hizmete açtığımız Emlak Katılım Bankası ulusal ve uluslararası düzeyde finans kaynaklarının tespitinde önemli bir noktaya geldi.

Yine, Emlak Katılım Bankamız ile konut alım sürecinde, taraflara finans sağlayacak, konut alımını çok daha kolaylaştıracağız. Bundan böyle dönüşüm alanlarında üretilecek yapılarda enerji verimliliği ne kadar fazla ise belirli bir oranda hibe vereceğiz veya kredi sağlayacağız. Böylelikle enerji verimliliğini esas alan projelerin sayısını arttıracak, ekonomimize büyük katkılar sağlayacağız. Yine bunun yanında dönüşüme giren yapıların sıfır atık projesine uygun şekilde inşa edilmesini sağlayacak düzenlemeleri de hayata geçiriyoruz. Çevre karnesi yüksek projeleri destekleyeceğiz. Vereceğimiz desteklerle sıfır atık projesini, tüm ülkede yaygınlaştıracağız. Yeterli alana sahip kentsel dönüşüm projelerimizde, sosyal ve kültürel donatı alanlarını, açık ve yeşil alanları dönüşüm alanlarımızın en az yüzde 50'si olacak şekilde belirleyeceğiz. Tüm bunlara dair mevzuat çalışmalarımızı çok yakında kamuoyuyla paylaşacağız.”

7- DÖNÜŞÜME TABİ TUTULACAK ALANLARDA İMAR PLANLARI YAPILARAK MÜLKİYET PROBLEMLERİ ÇÖZÜLECEK

“Şehirlerimizde çarpık yapılaşmanın ve mülkiyet probleminin yaşandığı alanlarda, yatay mimari ve modern şehircilik ilkelerine uygun imar planları yapacak, önceliği hak sahiplerine vererek dönüşümü gerçekleştireceğiz. Bir yandan yapıları dönüştürürken bir yandan da vatandaşlarımızı tapularına kavuşturacağız.”

8- İMAR BARIŞINDAN FAYDALANAN VATANDAŞLARIMIZIN YAPILARINI GÜÇLENDİREBİLMELERİ İÇİN MEVZUAT ÇALIŞMASI YAPILACAK

Vatandaşlarımızın oturdukları yapılarını deprem riskine karşı güçlendirebilmelerini sağlayacağız. Güçlendirilebileceği teknik bilgiler ışığında tespit edilen yapılar, Yapı Kayıt Belgesi almak koşulu ile imar kanunundaki kısıtlamalara tabi olmaksızın mevcut yapı alanlarında herhangi ilave artış ve kullanım kararı değişikliği meydana getirmeden güçlendirme ruhsatı alabileceklerdir. Bu çerçevede her yıl 50 bin konutun güçlendirilerek kullanılabileceğini hesap ediyoruz.”

ÇANAKKALE İÇİN 2019 YILI AYLIK KİRA YARDIMI 905 TL

Çevre ve Şehircilik Çanakkale İl Müdürü Ömer Bolat, kentsel dönüşümde yeni yol haritası ile ilgili bilgiler verdi. Kentsel Dönüşüm’ün anayasası niteliğindeki eylem planının kentsel dönüşüm konusunu bir kez daha gündemin üst sıralarına taşıdığını kaydeden Bolat; “Kentsel Dönüşümün hak sahibi vatandaşlara sağlayacağı faydaları üç başlık altında toplamak gerekirse;

Kira yardımı: Anlaşma ile tahliye edilen uygulama alanındaki yapıların maliklerine tahliye veya yıkım tarihinden itibaren Bakanlığımızca kararlaştırılacak aylık kira yardımı yapılabilir. Yardım süresi riskli alan dışındaki riskli yapılarda 18 aydır. Riskli ve rezerv yapı alanlarında kira yardımı süresi 36 ayı geçmemek şartı ile ilgili kurumca belirlenir. Aylık kira bedeli (Çanakkale için 2019 yılı aylık 905,00TL), Bakanlığımızca belirlenir ve her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE - oniki aylık ortalamalara göre yüzde değişim) oranında güncellenir. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine mümkün olması hâlinde, kira yardımı yerine tahliye tarihinden itibaren konut ve işyerlerinin teslim tarihine kadar geçici konut veya işyeri tahsisi yapılabilir. Sınırlı ayni hak sahibi olarak ikamet edenlere veya işyeri işletenlere yukarıda belirtilen aylık kira yardımı bedelinin beş katı kadar, kiracı olarak ikamet edenlere, işyeri işletenlere ve Kanun kapsamında taşınmazı anlaşma yolu ile kamulaştırılanlara iki katı kadar, defaten kira yardımı yapılabilir. Kira yardımı başvuruları;  riskli alan veya rezerv yapı alanlarında ilgili kuruma yapılır. Riskli alanlarda kira yardımı süresi yapının tahliye edildiği tarihten itibaren başlatılır.

Faiz desteği: İdarenin, İller Bankası Anonim Şirketinden veya bankalardan kullanacağı kredilere; Cumhurbaşkanlığınca belirlenen oranlarda Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından karşılanmak üzere faiz desteği verilebilir. Gerçek veya tüzel kişilere faiz desteği verilebilmesi için tahliye veya yıkım tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde kredi almak üzere Bakanlığımızla protokol imzalamış bankalara başvurulmuş olması gerekir. Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından aynı kişiye hem kira yardımı ve hem de faiz desteği yapılamaz. Kira yardımından faydalananlar faiz desteğinden, faiz desteğinden faydalananlar ise kira yardımından faydalanamaz.

 İdare veya TOKİ, Kanun kapsamında yaptıkları uygulamalarda kendi bütçelerinden kira yardımı yapabilir. 

Muafiyet avantajı: 6306 Sayılı Kanunun 7. Maddesinin dokuzuncu ve onuncu fıkralarındaki şartlar dahilinde  alınmaması gereken harç, vergi ve ücretler şunlardır;

2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesi uyarınca alınan noter harçları.

Harçlar Kanununun 57. maddesi uyarınca alınan tapu ve kadastro harçları.

26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 79. , mükerrer 79. , 80.i ve ek 1. maddeleri uyarınca belediyelerce alınan harçlar.

ç) 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu uyarınca damga vergisine tâbi kâğıtlar sebebiyle alınan damga vergisi.

8/6/1959 tarihli ve 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu uyarınca alınan veraset ve intikal vergisi.

Kullandırılacak kredilerden dolayı lehe alınacak paralar sebebiyle 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu uyarınca alınması gereken banka ve sigorta muameleleri vergisi.

Kurum ve kuruluşlarca döner sermaye ücreti adı altında alınan bütün ücretler ile riskli olarak tespit edilen yapı ile bu yapının yerine yapılacak yeni yapıya ilişkin olarak belediye meclisi kararı ile belirlenen ve alınan her türlü ücret.

SOSYAL KONUTLAR İLE İLGİLİ TEKLİF DEĞERLENDİRİLECEK

Müdür Bolat Çanakkale’de şimdiye kadar yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarıyla ilgili de şu açıklamayı yaptı; “Riskli Alan Bazında;  Çanakkale İli kent merkezine ilişkin hazırlanan ‘Kentsel  Dönüşüm  Strateji Belgesi’nin, Bakanlığımızca belirlenen ‘Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi Hazırlanmasına İlişkin İlke ve Esaslar doğrultusunda dönüşüm ve finansal modeli, vatandaşların talep ve beklentileri, finansman ihtiyacı, dönüşümün fiziksel, sosyal ve ekonomik açıdan kente kazandıracağı değerler dikkate alınmak suretiyle yeniden ele alınarak uygulama takvimi ile birlikte Bakanlığımıza (Altyapı  Kentsel  Dönüşüm  Hizmetleri  Genel  Müdürlüğü)  iletilmesi  halinde, 69522 m2lik alana sahip olan,  İsmetpaşa  (Arslanca) Mahallesi'nde (Sosyal Konutlar Bölgesi) hazırlanan ‘Riskli Alan’ olarak teklif edilen dosyanın değerlendirilebileceği belirtilmiştir. Parsel bazında; İlimizde 980 adet riskli binanın tespiti yapılmış ve bunların 921 tanesi yıkılarak yerine yeni ve depreme dayanıklı binalar yapılmaktadır. Bu kapsamda binası riskli olan ve riskli binada ikamet eden maliklere riskli binalarını yıkmaları ve gerekli diğer şartları sağlamaları halinde aylık 905 TL kira yardımı yapılmaktadır. 18 ay devam eden kira yardımımız hibe niteliğinde olup hak sahiplerinden geri ödeme istenilmemektedir. Bakanlığımızca 2012 yılından günümüze kadar İlimizde 9.130.608 TL geri ödemesiz kira yardımı yapılmıştır.”