Bir süredir antik liman tarafındaki kaya ıslahı projesiyle gündeme gelen Assos’taki çalışmalara ilişkin basın açıklaması gerçekleştirildi.
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Assos Dostları, Kazdağları Ekoloji Platformu’nun çağrısı ile Assos Antik Kenti-Behramkale Köyü girişinde, “Assos’ta Katliamı Durduralım, Assos’uma Dokunma!” sloganıyla gerçekleştirilen basın açıklaması Avukat Burcu Özaydın ve Cem Tüzün tarafından okundu.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi; “Assos Antik Limanı’nında kaya ıslahı adı altında iş makinaları ile hem doğal peyzaj hem de tarih yok ediliyor. İnşaatın durdurulması için çeşitli kurumlara yaptığımız başvuruya ve Ayvacık Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığımız suç duyurusuna rağmen kırıcılar ve kepçeler çalışmaya devam ediyor. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinde yer alan ve 1. Derecede arkeolojik ve doğal sit alanı olan Assos Antik Kenti Limanı’nda geçtiğimiz yıllarda birkaç kez yamaçtan kaya düşmesi üzerine, Kasım 2020’de Çanakkale Valiliği’nin talimatı ile Çanakkale İl Afet Müdürlüğü yamaçtan taş düşmesini engellemek için bir proje hazırlatmaya karar vermiş. İl Afet Müdürlüğü, rapor ve proje ihale dosyasını hazırlamak üzere Dynamics Engineering isimli şirkete ihaleyi vermiş. Bu rapor ve şartname doğrultusunda Ayvacık Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği de Mart 2021’de “Ayvacık İlçesi Assos Kaya İslahı İnşaatı” işini ihale etmiş. İnşaat ihalesini alan Niday İnşaat Ltd. adlı bir şirket Nisan ayında işe başlamış. Bölge, Çanakkale Valiliği tarafından afet bölgesi ilan edilerek 500 gün süreyle ziyarete ve turistik faaliyetlere kapatılmış. Proje raporunda, hazırlanan projenin Çanakkale Koruma Kurulu tarafından Kasım 2020’de onaylandığı belirtiliyor ve inşaatın Müze Müdürlüğü denetiminde, Kazı Başkanlığının nezaretinde yapılması öneriliyor.
Bizler detayını bilmediğimiz ve öğrenemediğimiz ihale sonucunda vatandaşların can güvenliğini sağlayacak bir kaya ıslahı projesi beklerken, ne yazık ki doğa ve tarihin katledilmeye başlandığını gördük. Karadan girişin yasak olduğu bölgeye denizden yaklaşarak bu görüntülere ulaşabildik. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Assos Dostları ve Kazdağları Ekoloji Platformu olarak 24 Eylül’de inşaatın acilen durdurulması ve sorumlular hakkında işlem yapılması için Ayvacık Kaymakamlığı’na başvurduk ve Ayvacık Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduk. Ayrıca Küresel İklim Grevi’nde Assos’taki yıkımı gündeme taşıyarak derhal projenin durdurulması talebi ile Çanakkale Valiliği’ne dilekçemizi verdik. Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’na da başvurarak inşaatın acilen durdurulmasını istedik. İnşaatın durdurulup durdurulmadığını görmek için alana gittiğimizde ise ne yazık ki yıkımın son hızla devam ettiğine tanık olduk. Daha dün hala Limandan hafriyat kamyonlarının çıktığını gördük. Yani yıkım ne yazık ki durmadı ve devam ediyor. Yazık, çok yazık, artık söyleyecek söz bulamıyoruz.
2600 yıldan bu yana varlığını sürdüren Assos Antik Kenti’nde, antik limanın yamaçlarında, milyonlarca yıl önce oluşmuş ve eşsiz özelliğinden dolayı doğal sit ilan edilmiş bir doğa harikası alan sahip olduğu tarihi varlıklarla birlikte yok ediliyor. Bölgeyi uygarlık tarihi ve dolayısıyla turistik açıdan da değerli kılan özelliklerin başında bir falezin (yalıyarın) var oluşu gelmektedir. Yarın üzerinde konumlanan bir kent ve aynı yarın altındaki antik liman ve bu ikisi arasındaki dik uçurum hayranlık ve ilgi uyandırmaktadır. Binlerce yıldır çeşitli uygarlıklar bu doğal oluşum içinde yaşam formları, kültür üretmişlerdir. Bugün yüzleştiğimiz bu katliam düzeyindeki hafriyat ise, yüzbinlerce, belki milyonlarca yılda oluşan doğal oluşumu ve 2600 yıldır onunla barışık yaşayabilen uygarlık tarihini ve birikimini yok etmektedir.
İğneyle kuyu kazılması gereken, gözümüz gibi bakmamız gereken bir yere görgüsüzce, saygısızca, hoyratça ya da kim bilir hangi gözü doymaz, rantçı, talancı bir zihniyetle dozerler soktunuz, patlayıcılarla tahrip ediyorsunuz. Can güvenliği gerekçesi ile yapılmak zorunda olan “Kaya Islahı” bilimsel yollarla, işin uzmanlarına danışılarak, hem doğal ve arkeolojik dokuya zarar vermeden, hem de bölge köylüleri ve turizm emekçileri mağdur edilmeden, kış sezonları kullanılarak yapılabilirdi. Yamaçtaki riskli kayalar çelik perdelerle engellenebilirdi. Oysa şimdi antik limanda adeta taş ocağı görünümü var. Yapılan geniş teraslamaların amacının, güvenlik tedbirinden çok, otopark ve yeni ticari alan yaratmak olduğu anlaşılıyor. Bu durumdan kimlerin yarar sağlayacağını çok merak ediyoruz.
Soruyoruz: Bu proje hazırlanırken ve bir katliama dönüştürülerek gerçekleştirilirken Ayvacık Kaymakamlığı, Çanakkale Valiliği, Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Çanakkale Tabiat Varlıklarını Koruma 1. Şube Müdürlüğü, Çanakkale Müze Müdürlüğü, Assos Kazı Başkanlığı neredeydi? Bu insan müdahalesinin milyonlarca yıllık doğal oluşum ve binlerce yıllık kültürel birikimi tahrip ettikten sonra ortaya çıkaracağı sonucun görsel, estetik tasarımını kim yaptı? Hangi akademik, mesleki ortamlarda tartışıldı? Bu işin müellifi kim? Burası kimsenin babasının çiftliği değil! Tüm insanlığın, uygar dünyanın kültürel ve doğal mirasıdır. Unutmayın, aklınızdan çıkarmayın! Ülkemizin imzacısı olduğu birçok uluslararası sözleşmelere ve koruma kararlarına de aykırı olarak yapılan bu kötülüğü asla unutmayacağız! Ayvacık Cumhuriyet Başsavcılığı’nı bu katliamı en kısa zamanda durdurmak ve sorumluları hakkında gerekli soruşturmayı başlatmak ve cezalandırmak üzere göreve çağırıyoruz. Assos Antik Limanı acilen rehabilite edilmeli, yöre halkının ve turizmden geçinen emekçilerin mağduriyetleri acilen giderilmelidir. Assos’taki katliamı durduralım! Assos’uma Dokunma!”
Basın açıklamasına Burhaniye Çevre Platformu, Ayvalık Tabiat Platformu, Artur Çevre Platformu, Gömeç Çevre Platformu, Çan Çevre Derneği, Gülpınar Sürdürülebilir Yaşam Derneği, Biga Ekoloji Platformu, Küçükkuyu Disk Emeklisen, Küçükkuyu Tüm Emeklisen, Çanakkale Disk Emeklisen, İnsan Hakları Derneği Çanakkale Şubesi ve diğer STK’lar destek verdi. Basın açıklamasının ardından Prof. Dr. Doğan Perinçek bölge hakkında açıklama yaptı. Bölgede yapılan tahribat öncesinde alanda yaptığı tespitlere göre antik dönem duvarların olduğunu ancak şu anda kazılan yerde bu duvarların yok edilmiş olduğunu belirtti. Gerçekleştirilen forumda yöre halkı da antik limanının girişlere ve turizm faaliyetlerine kapatılmış olmasından dolayı yaşanılan sıkıntıları dile getirdi. Forum sırasında şarkılar ve türküler söylendi ve arkasından antik kent ziyaret edildi. Yaşam savunucuları, Assos’ta yaşanan süreci ve suç duyurusunu ve kurumlara yaptıkları başvuruları takip edeceklerini belirtti.
YORUMLAR